Subsidiyalar boʻyicha oʻtkazilgan oʻquv seminari Oʻzbekistonning JSTga a’zo boʻlgunga qadar salohiyatini oshiradi
15.07.2024 97
Subsidiyalar, davlat yordami va raqobat boʻyicha oʻquv seminari mutasaddilarga Oʻzbekistonning Jahon savdo tashkiloti (JST)ga a’zo boʻlishidan oldin ushbu muhim savdo sohasini tushunishga yordam berdi.
Subsidiyalar tadbirkorlik faoliyatini arzonlashtiradigan davlat tomonidan qoʻllab-quvvatlash shaklidir. Aksariyat davlatlar ulardan tovarlar tannarxini pasaytirish yoki jamiyat manfaatlari yoʻlida iqtisodiy faollikni ragʻbatlantirish uchun foydalanadilar, chunki ular korxonalarni odatda oʻzlari shugʻullanmaydigan faoliyatni amalga oshirishga undaydi. Masalan, energiya foydalanuvchilariga toza energiya manbalariga oʻtishga yordam berish uchun quyosh panellari uchun ajratiladigan subsidiyalarni keltirish mumkin. Yangi paydo boʻlayotgan sanoat sohalari koʻpincha subsidiyalash orqali rivojlantiriladi.
Ammo subsidiyalar nafaqat ijobiy ta’sir koʻrsatadi, chunki ularni olgan ishlab chiqaruvchilar boshqalarga nisbatan adolatsiz ustunlikka ega boʻladi. Bu savdo tizimini buzishi mumkin, shuning uchun subsidiyalar JST tomonidan tartibga solinadi.
JST subsidiyalarni toʻgʻridan-toʻgʻri taqiqlamaydi. A’zo davlatlar oʻz bizneslarini qoʻllab-quvvatlashlari mumkin, agar bu boshqa JST a’zolarining manfaatlariga zarar yetkazmasa. Ammo eksportni toʻgʻridan-toʻgʻri ragʻbatlantiradigan yoki import qilinadigan tovarlarga nisbatan mahalliy tovarlarga ustunlik beruvchi subsidiyalar (import oʻrnini bosuvchi subsidiyalar) toʻliq taqiqlanadi.
Subsidiyalar JSTning bir qancha bitimlarida, xususan GATT, Subsidiyalar va kompensatsiya choralari toʻgʻrisidagi bitim, Qishloq xoʻjaligi boʻyicha bitimda koʻrib chiqiladi.
XSM 19 va 25 iyun kunlari Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti (JIDU) kampusida mutasaddilar uchun JST qoidalarining subsidiyalar, davlat yordami va raqobat boʻyicha asosiy jihatlari boʻyicha onlayn shaklda oʻquv seminari tashkil qildi. Mashgʻulotlarni taniqli ekspert Luka Rubini oʻtkazdi.
Seminar JST masalalari boʻyicha mutasaddilarning bilimlarini oshirishga qaratilgan XSM va JIDU savdo siyosati boʻyicha qoʻshma dasturining yettinchi kursi boʻldi.
Subsidiyalar va raqobat
Ishtirokchilar JSTning subsidiyalar ta’rifi va ushbu imtiyozlarning savdo va raqobatga ta’siri bilan tanishdilar. Ular asosli deb hisoblanishi mumkin boʻlgan subsidiyalarni qanday aniqlashni va davlat savdo korxonalari misolida subsidiyalar qanday ishlashini oʻrgandilar. Ishtirokchilar, shuningdek, JST qonunchilik bazasi va mavjud erkin savdo shartnomalari asosidagi davlat yordami va raqobat qoidalari bilan ham tanishdilar.
Amaliy mashg‘ulotlar va keltirilgan misollar o‘quv jarayonini boyitib, nizolarni hal qilish bo‘yicha tegishli ishlarga e’tibor qaratildi. Kursda qishloq xo‘jaligidagi subsidiyalarning xususiyatlari ham yoritildi. Qishloq xo‘jaligi O‘zbekistonda muhim soha bo‘lib, guruh muhokamalari orqali ishtirokchilar qoidalarni qo‘llash usullarini o‘rgandilar.
Treningda 23 nafar mutasaddilar, jumladan, Oʻzbekiston bosh muzokarachisi Azizbek Urunov, shuningdek, Investitsiyalar, sanoat va savdo vazirligi, Iqtisodiyot va moliya vazirligi, Qishloq xoʻjaligi vazirligi, Adliya vazirligi, Raqobatni rivojlantirish va isteʼmolchilar huquqlarini himoya qilish qoʻmitasi, Oʻsimliklar karantini va himoyasi agentligi, Davlat aktivlarini boshqarish agentligi va boshqa tegishli davlat idoralari va agentliklari mutaxassislari ishtirok etdi.
Seminar XSM tomonidan “Oʻzbekistonning JSTga a’zo boʻlish jarayoniga koʻmaklashish” loyihasi doirasida Yevropa Ittifoqi moliyaviy koʻmagida tashkil etildi.